آموزش نرم افزار SPSS (جلسه پانزدهم )

تحلیل عاملی

یکی از تکنیک‌های تقلیل داده‌ها است که تعداد زیادی متغیر را به مجموعه کوچکتری از عامل‌های مهم تبدیل می‌کند به طوریکه اطلاعات ضروری موجود در متغیر ها را خلاصه می‌کنند.

زمانی که محقق بخواهد ساختار مجموعه‌ای از متغیرها را خلاصه کند، تحلیل عاملی به عنوان یک تکنیک اکتشافی به کار می‌رود.

تحلیل عاملی تائیدی برای آزمودن یک نظریه در مورد ساختار یک حوزه خاص مناسب است.

تحلیل عاملی ابزاری است مناسب برای تعیین اینکه آیا سوالات در ساختمان مشابهی قرار دارند یا خیر.

سه گام در تحلیل عاملی وجود دارد:

1. محاسبه ماتریس همبستگی تمام متغیرها: چون تحلیل عاملی براساس همبستگی‌های بین متغیرهای اندازه‌گیری شده می‌باشد، ماتریس همبستگی را که حاوی ضرایب همبستگی درونی متغیرها است، باید محاسبه کرد.

2. استخراج عامل‌های اولیه: در این مرحله، تعداد عامل‌های مورد نیاز را برای تبیین و توضیح مناسب داده‌ها تعیین می‌کنیم. برای انجام این‌کار، محقق باید دو تصمیم بگیرد:

1) روش استخراج را مشخص کند.

2) تعداد عامل‌هایی که می‌بایستی استخراج شوند را برای نشان‌دادن ساختار اساسی داده‌ها مشخص کند.

3. دوران عامل‌های استخراج شده

– تفسیر عامل‌ها:

در تفسیر عامل‌ها، اندازه بارهای عاملی یا ضرایب همبستگی میان متغیرها و عامل‌ها به تفسیر کمک می‌کند. بعنوان یک قانون کلی متغیرهایی با بارهای عاملی بزرگ نشان می‌دهند که آنها بیانگر آن عامل هستند در حالی که بارهای کوچک اینگونه نیستند.

شرایط قبل از انجام تحلیل عاملی:

1- اندازه نمونه حداقل باید 5 آزمودنی به ازای هر متغیر وجود داشته باشد.

2- نرمال بودن متغیرها

3- خطی بودن رابطه‌ها

4- مناسب بودن ماتریس همبستگی یعنی دارای همبستگی‌های بزرگ باشد.

برای انجام PAF از منوی Analyze به ترتیب گزینه‌های Dimension Reduction و …Factor را انتخاب کنید. تمامی متغیرها را انتخاب و به قسمت Variables منتقل کنید.

روی دکمه‌ …Descriptive کلیک کنید. از قسمت Statistics گزینه‌ی Initial solution و از قسمت Correlation Matrix گزینه‌‌های Coefficients… ، KMO و Anti-image را انتخاب و روی Continue کلیک کنید:

روی دکمه‌ Extraction کلیک کنید. از فهرست کشویی Method گزینه‌ Principal axis factoring را انتخاب کنید. در قسمت Analyze مطمئن شوید گزینه‌ Correlation matrix انتخاب شده‌است. از قسمت Display گزینه‌ Scree Plot را انتخاب نمایید. فیلد Eigenvalues over مقدار 1 قرار داد شده است.

روی دکمه‌ … Rotation کلیک نمایید. از قسمت Method دوران Varimax را انتخاب کنید. در قسمت Display مطمئن شوید گزینه‌ Rotated Solution انتخاب شده‌است و روی Continue کلیک کنید:

روی دکمه‌ … Options کلیک کنید در قسمت Display Format گزینه‌های Sorted by size و Suppress absolute values less than را انتخاب کنید. مقدار مورد نظرتان را که معمولاً 0.3 است، تایپ نمایید. درقسمت Missing Values گزینه‌ Replace with mean را انتخاب می‌کنیم. به عنوان پیش فرض Exclude cases listwise انتخاب شده است. روی Continue و OK کلیک کنید: